Kimya Dersine Nasıl Çalışmalıyız?
Kimya dersi içerdiği konular itibariyle, maddelerin yapısını, özelliklerini, birbirleri ile olan etkileşimlerini inceler. Bu dersle bir anlamda, gözlemlerin formüle edilişi, analitik ve çok faktörlü düşünme ya da problem çözme yeteneği kazandırılmaya çalışılır. Kimya başlı başına bir bilim olmasına rağmen Matematik, Biyoloji ve Fizik dersleri ile de bağlantılıdır. Bu sebeple YGS’de çıkan bazı Kimya soruları, bu derslerin konularını da kapsamına alabilmektedir. Eğer bu derslerde (Matematik, Fizik ve Biyoloji) başarılı iseniz, Kimya dersinde de başarılı olmanız kuvvetle muhtemeldir. Özellikle Trigonometri, Denklem Kurma, Grafikler ve Türev gibi Matematiğe âit konuların, bağıntı veyâ formüllerin iyi öğrenilmesi Kimya dersine ait çalışmalarınızda işinizi çok daha kolaylaştıracaktır diye düşünüyoruz.
Zaman zaman Kimya sorularında zorlanabilirsiniz. Bu patinaja düşmemek için en başta yapılması gerek şey; Kimya dersi ile bağlantılı terim, kavram, formül, ilke ve birimlerin anlam ve içeriklerini iyice öğrenmek ve özümsemektir. Lise 1. Sınıftan itibaren işlenen Kimya dersi konuları, bu anlamda ayrıntılara dikkat etmeyi gerektiren sorular ve konulardır. Diğer tüm sayısal derslerde olduğu gibi Kimya dersi sorularının doğru çözülebilmesi için, konuların iyi bilinmesi, birbirleri ile karıştırılmaması ve sorular okunurken vurgulamalara özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunun için soru kiplerinde; “iki katına çıkarılırsa” ,“aynı sıcaklıkta” , “eşit mollerde” , “sıcaklık iki katına çıkarılırsa”,.. gibi ayrıntılara çok ama çok dikkat edilmelidir.
Kimya Dersine Çalışma
A) Derste: Diğer derslerde de olduğu gibi bu derste de aktif olmanız gerekir. Bunun için derste işlenecek konuya bir ön hazırlık yaparak gelmeniz, öncelikle aktif olmanızı, sonrasında derse ilgili ve yatkın olmanızı, akabinde konuya aşinâ ve önyargısız olmanızı, sonuçta da konuya daha hızlı bir şekilde hâkim olmanızı sağlayabilecektir. Bu şekilde derste işlenen konulara dâir eksiklerinizi fark ederek kısa sürede konunun bütününe hâkim olmanız ve böylece hız ve tekniğinizi geliştirmeniz çok daha mümkün olabilecektir.
Tüm derslerde olduğu gibi Kimya dersinde de başarılı olmak için ön yargısız bir şekilde dersi iyi dinlemeli, ayrıntıya kaçmadan [ancak önemli ayrıntıları da atlamadan] önemli gördüğünüz yerlerin altını çizmeli, problemlerin çözüm aşamalarına dikkat etmeli, anlamadığınız yerleri de mutlakã öğretmeninize sıcağı sıcağına sormalısınız.
B) Bireysel Çalışmalarda: Dersi, derste verimli bir şekilde dinlediğiniz zaman konunun anlamanız gereken % 70’lik kısmını halletmişsiniz demektir. Bundan sonraki göreviniz ise öğrenmiş olduklarınızı pekiştirmek, unutmamak ve tam mânâsıyla öğrenemediğiniz konuları da mikro taramalar yaparak tekrar özümsemeye çalışmaktır.
Dershaneden veyâ okulunuzdan aldığınız tüm kaynakları özellikle bireysel çalışmalarda kullanmalısınız. Total tarama yapan, makro tarama yapan ve de analitik tarama yapan ileri düzey konu testlerini de aşamalı olarak çözmelisiniz. İşte bu yol haritası, farklı kaynaklardan da yararlanarak değişik soru tiplerine aşinâlık kazanmanızı sağlayacaktır. Ancak bu şekilde konu ve soru kitaplarını bitirdikten sonra YGS-LYS denemeleri çözmeye başlamalısınız. Böylece, deneme dışı kaynakları çözerek gerçekleştirmiş olduğunuz atölye çalışmalarını da sınav kıvamına taşıyabilmek için düzenli deneme sınavlarına ağırlık vererek yolunuza devam etmeniz daha doğru olacaktır.
Nitekim, en iyi öğrenme yollarından biri de deneme sınavlarının sonunda, yapamadığınız soruları yeniden masaya yatırıp; bu soruları çözemiyor olmanızın nedeninin, konu ve bilgi eksikliğinden mi, yoksa dikkatsizlikten mi kaynaklandığını tespit etmektir. Böylece yanlış yaptığınız veyâ boş bıraktığınız tüm soruların püf noktalarını yeniden kavrama şansını yakalayarak, gerçek YGS–LYS’deki sorulara karşı bağışıklık sisteminizi daha da güçlendirebilir ve bu anlamda teknikalitenizi giderek artırabilirsiniz.
Bu cümleden hareketle Kimya dersine çalışılıyorken aşağıdaki hususlara da özellikle dikkat etmenizi tavsiye ediyoruz:
— Derse ve konuya ilişkin kavramlar iyi anlaşılmalıdır. Bir kavram veyâ bilgi tam öğrenilmeden kesinlikle bir diğerine geçilmemelidir.
— Anlaşılmayan konular öğretmene hemen sorulmalıdır. Daha sonra bu konularla ilgili benzer / çözümlü / basitten zora doğru / ÖSYM’ce geçen yıllarda sorulmuş sorular mutlâkã çözülmelidir.
— Zorlandığınız tüm konuları iyice öğrendikten sonra problem çözmeye geçmelisiniz. Bu anlamda soru bankalarındaki soruların çözümüne de, tüm ön kaynaklar bittikten sonra başlamalısınız.
— Diğer taraftan Kimya konuları ve soru çözümleri ezberlenmemelidir. Tersine, işlenen konular anında somut örneklerle açıklanmalıdır / pratiğe ve işlem becerisine dönüştürülmelidir. Çünkü Kimya dersi çözüme dayalı ve uygulamalı soru çözüm etkinlikleri ile öğrenilebilen bir derstir.
— Dahası, öğrenci işlenmiş konuları örneklerle açıklayabilmelidir. Benzer örneklerle yeni edindiği bilgileri irtibatlandırabilmeli, bunun için de konuları daha başka örneklerle de çalışmalıdır ve de zenginleştirmelidir.
— Öte yandan soruların genelde sayısal ağırlıklı değil de, yorum ağırlıklı olduğu unutulmamalıdır. Bu anlamda tüm sayısal verileri yorumlayarak ve harmanlayarak çözüm yollarına odaklanılmalıdır.
— Sorunun köküne dikkat edilmeli (….olabilir, ……kesinlikle doğrudur, ……oda koşulunda, ………….normal koşul gibi.) ifadeler ile soru topyekun ele alınmalıdır. Bu anlamda, sadece yalın bir Matematik sorusu çözüyormuş gibi hareket etmemeli, sayılar ve verilerle hareket etmenin yanında, soru kökündeki sözcükleri de problemin her aşamasında yoruma ve çözüme dahil etmek gerekmektedir.
— Ders bir öğretmenden dinleniliyorsa çok dikkatli dinlenilmeli, önemli noktalar not edilerek püf noktalar iyi tespit edilmelidir. Teorik ve pratik bilgilerin yeterli olduğu durumlarda test çözerek konu pekiştirilmelidir. Kimya soruları genellikle yarım dakika ile bir buçuk dakika arasında çözülebilecek şekildedir. Konu hâkimiyeti, sezgi ve dikkat, Kimya dersinde tam anlamıyla bir başarı göstermenize fazlasıyla yetecektir.
— Çünkü Kimya dersinde, üniteler arasındaki bağlantılar açık ve net bir şekilde görülebilir niteliktedir. Derslerde bir sonraki yeni konu, önceki ünitelerin üzerine binâ edilmektedir. Bu bakımdan Kimya öğrenirken karışık bir sıra takip edilmemeli, özellikle ilk 4 ünite sıralı olarak çok iyi öğrenilmelidir.
— Bir oturuşta bıktıracak sayıda değil de, 25-30 civarında test sorusu çözülmesi çok daha uygundur. Örneğin 30 kimya sorusunu en çok 40-45 dakikada cevaplandırmalısınız. Her üniteden üç grup soru çözdükten sonra, son 20 yılın o ünite ile ilgili ÖSS ve ÖYS sorularını da mutlaka incelemelisiniz. İlgili konunun sorularını normal sürede %65, sınırsız sürede ise %90 oranında başarıyla çözüyorsanız, bu durum iyi yolda olduğunuzu gösterir niteliktedir. Ancak bu performans datalarıyla bir sonraki üniteye geçebilirsiniz.
— Unutmamak gerekir ki; Lise 1. sınıf konuları Kimya dersinin temelidir. YGS’nin tamamı ve LYS sorularının bağlantılı olanları da hep bu kısımlardan çıkar. Bu konular, anlaşılması kolay olmakla beraber, bol test çözmekle pekiştirilmesi gereken konulardır. Ayrıca ilk üç-dört ünite kolaylıkla anlaşılabilen konular olduğu için, bu avantajınız büyük ölçüde önyargınızı da ortadan kaldıracaktır ve kendinize olan güveninizi artıracaktır, diye düşünüyoruz.
— Eğer problemde denklem hazır verilmişse, hele de doğru orantı kurabilecek şekilde denkleştirilmiş olarak verilmişse zaten mesele yoktur! Ama bir denklemi oluşturacak olan eden maddelerin bir kaçı verilmiş ve denklemi tamamlayıp denkleştirme işi size bırakılmışsa; işte bu noktada dikkatli olmak, yorumlamayı yapmak için de konu ile ilgili zinde bir bilgi donanımına sahip olmak gerekmektedir.
— Lise 2. sınıf konularının ortak özelliği şudur: Hiçbir şekilde ezberlemeyi gerektiren konular yoktur. Fakat önemli bazı püf noktaları vardır ki bunlar iyi öğrenilmezse, öğrenci ezbere kaçma kolaylığına düşebilir. Nitekim konular sıkı sıkıya birbirine bağlıdır da! Örneğin Reaksiyon hızı ile reaksiyon ısısı üniteleri, potansiyel enerji diyagramları içerik bakımından birbirleriyle ilgilidir. Aynı şekilde çözünürlük dengesi, denge ünitesinin uzantıları, Elektrokimya, aktifler, piller ve elektroliz bölümleri de birbirini destekler niteliktedir. Bu anlamda bilgilerin bütünleşik olarak özümsenmesi ve bir soruda 2 ya da 3 konunun bileşik olarak sorulabileceği hatırdan çıkarılmayarak konu testi sorularının yanında birkaç konuyu içeren karmaşık sorular da çözülmelidir.
— Lise 3. sınıf ve Lise 4. sınıf konuları ise kısmen ezber gerektiren ve sık sık tekrar yapmanın gerekli olduğu konulardır. Yani organik kimya bu mânâda biraz nankördür. LYS öncesinde, sınava son bir iki hafta süre kalıncaya kadar ilgili konuların tekrar edilmesinde fayda vardır. Öğrenme zorluğu itibariyle Organik Kimya, müfredatın yaklaşık %25’ini teşkil eder. Fakat LYS’de yaklaşık bu konudan 3-4 soru civarında (görece az) soru çıktığı için bu kısım hep sona bırakılır veyâ maalesef öğrenciler tarafından da ihmâl edilir.
Aman, siz sakın bu ihmâli yapmayın! Belli mi olur; bir de bakmışsınız ki organik kimyadan 3-4 yerine, bu yıl 6 soru çıkmış! Nitekim, bu ihtimal hiç de imkânsız değildir. Şunu unutmayınız ki, eğer bu hususlara dikkat edersiniz, özellikle sayısal öğrenciler olarak, çalışmanızın karşılığını kolaylıkla alabileceğiniz en avantajlı derstir.
— YGS’de Kimya dersinden yaklaşık 13 soru yöneltilmektedir. Kapsamı ve sınırlı soru türleri ile, diğer derslere göre daha kalıplaşmış olan Kimya dersi, denilebilir ki Fen dersleri içinde en garantili ve kolay olanıdır. Sözel tercihi yapacak adayların bile YGS’de kolayca çözebilecekleri Kimya soruları vardır. Dolaysıyla iyi bir çalışmayla, Kimya dersinde % 100’lük bir başarıya ulaşmak pekâlâ mümkündür.