COĞRAFYA

COĞRAFYA DERSİNE NASIL ÇALIŞILIR?

Coğrafya dersini çalışıyorken özü itibariyle diğer sözel dersler için belirtmiş olduğumuz teknikler mutlâkã kullanılmalı, ayrıca da bu dersi YGS–LYS müfredatında olduğu için değil de, hayatımızın bir parçası olduğu ve genel kültürümüzü yansıtacağı gerçeğinden hareketle çalışmalı, sevmeli ve de öğrenmeliyiz.

Bu anlamda Coğrafya dersini her aşamada çocuksu bir kâşif duygusuyla öğrenmeye çalışmalı, özelde çevremizi, genelde gezegenimizi tanımaya adanmış duru bir merakla öğrendiğimiz bilgileri özümsemeliyiz.

Denilebilir ki, Coğrafya dersine sevgi, merak ve ilgiyle yaklaştığınızda; bu dersin giderek daha zevkli bir ders olduğunu görecek ve her konuda olduğu gibi Coğrafya dersinden de soru kaçırmayan bir öğrenci olacaksınız.

Buradan hareketle denilebilir ki, öncelikle bu dersin alfabesi niteliğinde olan tanım ve kavramları öğrenmek gerekmektedir. Çünkü müfredat boyunca anlatılacak konular, bu tanım ve kavramlar üzerine binâ edileceğinden, en başta Coğrafya dersinin mini sözlüğünü iyice kavramak gerekmektedir. Örneğin iklimin tanımını bilmeden, hava durumu ile arasındaki farkı kolay kolay ayırt edemezsiniz.

Aynı şekilde; basınç, rüzgârlar, bakı, eksen, enlem, boylam, ekinoks gibi onlarca kavramı özümsemeden Coğrafya dersini anlamanız çok mümkün görünmemektedir.

Bu nedenle bu derse çalışıyorken, ilk başta ilgili tanım ve kavramları öğrendikten sonra, konu içinde anlatılan kurallara yoğunlaşmalı ve bu kuralların hangi durumlarda geçerli olduğunu da mutlaka kişisel anayasanız gibi temelli öğrenmelisiniz.

Dahası, konuları daha iyi ve kalıcı öğrenmeniz için atlaslardan, şekillerden, fotoğraflardan ve resimlerden mutlâkã yararlanarak bilgilerinizi görsel ve işitsel olarak ta pekiştirme yoluna gitmelisiniz. Öte yandan, konunun anlaşılması da bu dersin öğrenilmesi için yeterli değildir. Çünkü anlaşılan birikimlerin gelecek olan başka sorulara uygulanabilmesi ve uyarlanabilmesi için, mutlaka o bilgilerin dünyamızın şekliyle, eğimiyle, güneş ışıklarının açısıyla, yeryüzünün yapısıyla ve bakısıyla vb. diğer köşe taşı bilgilerle hep birlikte yorumlanması ve bu bilgilerden hareketle kapsayıcı bir bakış açısının kazanılması gerekmektedir.

Bu anlamda Coğrafya dersi, hayâlen canlandırarak üç boyutlu düşünmeyi ve de çok faktörlü yorumlar yaparak sonuçlar çıkarmayı gerektiren son derece önemli bir genel kültür dersidir, denilebilir.

Tabiî ki bu beceri, tüm konuları panorama gibi kendi içinizdeki film karelerine dökerek, kendinizce senaryolaştırarak, şemalandırarak, temalandırarak ve de bol bol test çözerek kazanabilecek bir beceridir. Bu nedenle bu dersi iyice anlayabilmek için;

— Konularla günlük yaşantı arasında ilişkiler kurmalısınız.

— Gözlemlerinizi bilgilerinizle doğrulayacak şekilde zinde tutmalısınız.

— Anlatılan konuları adetâ gözünüzde canlandırmalısınız.

— Bunun için kitaplarda yer alan görsel malzemelerden (resim, atlas, grafik, tablo…)yararlanmalısınız.

— Yanlış yaptığınız sorular üzerinde durarak, sorunun doğru cevabını ve doğru cevabın sebebini mutlâkã öğrenmelisiniz. Bu strateji, ilk etapta zaman kaybı gibi görülse de, ileride size zaman, güven ve dinamizm kazandıracağı için, hatâ payınızı en aza indirecek olan önemli bir yatırım olacaktır.

— Öte yandan önceki yıllarda çıkmış olan ve konularında örnek olarak kabul edilen soruların dokusunu, sistematiğini ve mantığını çok iyi kavramalı ve böylece ileri düzey çeldiricileri ayıklayacak bir süzgeç oluşturulmalıdır. Nitekim çıkmış olan soruları çözmek size bu konuda ve sınavda çıkabilecek sorular hakkında da sağlam bir öngörü kazandırabilecektir.

— Unutmayınız ki Coğrafya dersine; sevgi, merak ve ilgiyle yaklaştığınızda, bu dersin zevkli bir ders olduğunu zamanla siz de görebilirisiniz. Yeter ki;

– Düzenli çalışmak,

– Sözel dersler için gereken sık konu tekrarı yapmayı ihmâl etmemek,

– Mutlâkã yazarak veyâ not alarak çalışmak,

– Kendine güvenmek,

– Merak etmek,

– Yeteneklerini zorlamak ve kullanmak,

– Çalışmalarını eğlendirici ve dinlendirici olabilecek şekilde görsel ve işitsel malzemelerle zenginleştirmek: Yani atlas ve diğer yardımcı unsurlardan (harita, grafik, şema)yararlanmak,

– Örnek soru(lar) hazırlamak,

– Ön hazırlık yaparak derse gelmek,

– Dersi dikkatli ve kabullenici bir adanmışlık tutkusuyla dinlemek,

– Kavramları, tanımlamaları, özel isimleri yazmak, açıklamaları da mutlâkã yanlarına not etmek,

– Şıkları veyâ alt başlıkları olan bölümleri şema hâline getirmek,

– Konuları, notları, dökümleri ve özetleri kavrayıncaya kadar okumak ve kendi kendimize sesli olarak anlatmak,

– Konu anlatımlı kitapları okurken sanki bir belgesel izliyormuş ve bilgileniyormuşçasına, gezegenimizin gizemlerini öğrenmenin doğal motivasyonundan faydalanmak,

– Anlamakta zorluk çektiğiniz konuları farklı bir kaynaktan okumak ve çalışmak,

– Yeni kazanılan bilgilerle eski konular arasında ilişki kurmak ve yorumlamak,

– Edinilen bilgilerle günlük yaşamımız içindeki olaylar arasında da ilişkiler kurmak ve aktif bir gözlemci olarak bu bağlantıları yakalamak,

– Ders içindeki etkinliklere katılmak (yorum yapmak, harita incelemek, test çözmek),

– Tekrar aşamasında, ilgili test soruları 2. veyâ 3. kez olsa da pekiştireç olacak şekilde yeniden çözmek,

– Zamanı iyi planlamak,

– Okuma alışkanlığını biraz da olsa bu derse yöneltmek gibi önemli ve kalıcı davranış değişikliklerini adeta kişisel bir anayasa olarak benimsemiş olun!